Για πάνω από τριάντα χρόνια τώρα η Ελλάδα επιμένει μονότονα ότι η μοναδική της διαφορά με την Τουρκία είναι νομικής φύσεως και αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Αλλά πάνω από 25 χρόνια τώρα η έννοια της υφαλοκρηπίδας έχει υπερκερασθεί από αυτήν της ΑΟΖ. Από την ύπαρξη της νέας Σύμβασης του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας το 1982, κανένα άλλο κράτος στον κόσμο δεν έχει ζητήσει μόνο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αλλά πάντα ζητεί και την ταυτόχρονη οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Οι Τούρκοι βέβαια τρίβουν τα χέρια τους που ακούν τόσα χρόνια τις ελληνικές κυβερνήσεις και όλα τα πολιτικά κόμματα να μιλάνε μόνο για την υφαλοκρηπίδα χωρίς να αναφέρονται στην ΑΟΖ. Τα πράγματα όμως άλλαξαν πριν από λίγο καιρό, όταν η Κύπρος αποφάσισε, πολύ σωστά, να συνάψει μια συμφωνία με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της ΑΟΖ των δύο κρατών και μετά να αρχίσει έρευνες για πετρέλαια στην κυπριακή ΑΟΖ. Πριν από μερικά χρόνια η κυπριακή πλευρά προσέγγισε την ελληνική κυβέρνηση και της ζήτησε να γίνει μια οριοθέτηση της ΑΟΖ των δύο κρατών, αλλά δυστυχώς η Ελλάδα δεν δέχθηκε μια τόσο μεγάλη ευκαιρία που θα δημιουργούσε και ένα προηγούμενο για το Καστελόριζο! Πριν προχωρήσουμε, καλό θα είναι να πούμε τι ακριβώς αναφέρει η νέα Σύμβαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας για την ΑΟΖ. Το άρθρο 56 της Σύμβασης είναι εκείνο που αναφέρει τα δικαιώματα, τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους για την ΑΟΖ. Σύμφωνα με αυτό, το παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώματα για την έρευνα, την εκμετάλλευση, τη διατήρηση και τη διαχείριση των ζώντων ή μη πόρων του βυθού, του υπεδάφους και των υπερκείμενων υδάτων. Εδώ έγκειται και η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην υφαλοκρηπίδα και στην ΑΟΖ. Η ΑΟΖ περιλαμβάνει στη δικαιοδοσία της όχι μόνο το πετρέλαιο και άλλα κοιτάσματα του βυθού αλλά και την αλιεία.
Στο τέλος του 1986 η Τουρκία υιοθέτησε μια ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα και κατέληξε σε συμφωνία με την τότε Σοβιετική Ένωση και αργότερα με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Αυτό αποτελεί το πιο σημαντικό και, θα έλεγα, το πιο θανάσιμο λάθος της Τουρκίας, γιατί δέχθηκε να οριοθετήσει τη θαλάσσια ζώνη της Μαύρης Θάλασσας με μια μέθοδο που δεν ίσχυε μέχρι το 1982. Δηλαδή αυτό της ΑΟΖ που πολέμησε τόσο πολύ κατά τη Διάσκεψη του ΟΗΕ και χρησιμοποίησε αυτή τη νέα θαλάσσια ζώνη, παρ΄ ότι μέχρι σήμερα αρνείται να προσχωρήσει στη νέα Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας που περιλαμβάνει και την ΑΟΖ. Πώς μπορεί η Τουρκία να αρνείται την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ελλάδα όταν ήδη υπάρχει το προηγούμενο της Μαύρης Θάλασσας; Αλλά η Τουρκία προδίδει την αδυναμία της σήμερα, μια και προσπαθεί να πείσει την Αίγυπτο να μη λάβει υπόψη το Καστελόριζο σε μια πιθανή οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο.
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι γιατί και η Ελλάδα αποφεύγει να αναφερθεί και να θέσει αυτή στο τραπέζι των συνομιλιών αυτές τις τρεις λέξεις (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) που τρομάζουν τόσο την Τουρκία.
Στη δεκαετία του 1980 η Ελλάδα αποτάθηκε στην Τουρκία με κάποιες μυστικές συνομιλίες και της ζήτησε να φέρουν στο τραπέζι των συζητήσεων το θέμα της ΑΟΖ. Η τουρκική αντιπροσωπεία αντέδρασε έντονα λέγοντας ότι αυτό το θέμα δεν μπορεί ποτέ να προστεθεί στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων γιατί θα θιγούν μεγάλα συμφέροντά της στο Αιγαίο και ζήτησε από τους Έλληνες να μη φέρουν αυτό το θέμα ποτέ πια στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κάτι που, εκ των πραγμάτων, φαίνεται ότι δέχθηκαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις! Τώρα όμως η κυπριακή πρωτοβουλία φέρνει στο προσκήνιο την ξεχασμένη ΑΟΖ και η κυβέρνηση της Ελλάδας δεν έχει δικαίωμα πλέον να αγνοεί μια ρύθμιση του Δικαίου της Θάλασσας που τόσο πολύ ευνοεί τη χώρα μας. Ο κ. Θ. Κ. Καρυώτης είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, ΗΠΑ. Υπήρξε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και επιμελήθηκε το βιβλίο «Greece and the Law of the Sea».(αποσπάσματα από το http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=6&artId=199058&dt=11/10/2007) Παραθέτουμε ένα ενδεικτικό χάρτη του προτεινόμενου καθεστώτος της υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στην Α. Μεσόγειο με βάση της Ελληνικές και Κυπριακές αξιώσεις(ΣΣ Προσέξτε πόσο κρίσιμο είναι το Καστελόριζο): Καθώς και ένα ενδεικτικό χάρτη με βάση της Τουρκικές και Τ/Κ αξιώσεις σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο. Για τη Τουρκία τόσο το Αιγαίο όσο και η Αν. Μεσόγειος αποτελούν κλειστές θάλασσες όπου τα νησιά (του Αιγαίου) δε διαθέτουν ΑΟΖ ενώ η Κύπρος διχοτομεί την ΑΟΖ της με βάση τις «πραγματικότητες» στο νησί. ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου